Wednesday, February 20, 2013

Wywiad z kolekcjonerką naparstków Sue Gowan (część 2/6)

Rozmawiały: Maribeth Keane i Jessica Lewis

Collectors Weekly: Od jak dawna ludzie używają naparstków?

Gowan: Wiemy o dwóch kamiennych naparstkach, jednym z muzeum w Kairze i drugim w Metropolitan Museum. Mówimy tu o okazach, które powstały 2000 lat przed Chrystusem. To faktycznie niewiarygodne.

Te, które można zobaczyć, najprawdopodobniej przybyły do nas wzdłuż Jedwabnego Szlaku. Nie znaleziono, żadnych które pochodziłyby z Chin, ale na pewno przybyły szlakami towarowymi idącymi ze wschodu do Istambułu i dalej na zachód. Nie ma żadnych śladów po naparstkach rzymskich, więc nie wiemy czego używali, żeby chronić palce – najprawdopodobniej czegoś ze skóry.

Najstarszy naparstek, jaki posiadam pochodzi z XVI wieku. Współczesny naparstek składa się z otworu, w którym możemy umieścić palec, ścianek wokół i przykrycia wierzchniego na szczycie. Na powierzchni znajdują się liczne dołeczki, w które wpasowuje się igła, co ułatwia jej pchanie. Dopiero w latach osiemdziesiątych XVII wieku w Niemczech powstała maszyna, na której rozpoczęto produkcję naparstków. Wcześniej, wszystkie były bite ręcznie. Mogę zatem teraz spojrzeć na naparstek i – po sposobie wykonania – stwierdzić czy powstał przed czy po 1700 roku.

W XIV i XV wieku w Norymberdze istniał cech twórców naparstków, który to ocalił dokumenty ze średniowiecznych Niemiec. Bogatą tradycję tworzenia naparstków ma także Holandia, gdzie powstawały one na długo przed tym, jak pojawiły się w Anglii. Bo tak naprawdę kolebką naparstka jest Europa, a  w sposób mechaniczny tworzył je od wczesnych lat dziewięćdziesiątych XVII wieku John Lofting (Anglia).

Większość z nich wykonana była z brązu, miedzi, metali nieszlachetnych. Stare srebrne naparstki obecnie znaleźć można już jedynie w muzeach. Przepiękne, wczesne naparstki angielskie są bardzo wysokie.

Dobrze jest dopasować rozmiar naparstka w ten sposób, aby niemal dotykać koniuszkiem palca do jego czubka. Naparstek „nie działa dobrze” jeśli palec do niego nie dotyka, ponieważ nie można wówczas kontrolować narzędzia. A zatem, jeśli zamierzasz używać naparstka, koniecznie zwróć uwagę na dobór odpowiedniego rozmiaru.

W naparstkach krawieckich nie zobaczymy w ogóle wierzchniej części. Do pracy krawiec nie potrzebował czubka naparstka, a jedynie jego boków. Jeśli naparstek był wystarczająco duży, można było wręcz przełożyć palec na wylot. Dzięki temu można było szyć dużo szybciej.

srebrny naparstek, James Swann & Son - Wielka Brytania (Anglia)

Collectors Weekly: Czy naparstki są nadal wytwarzane?

Gowan: Tak, są. Spośród wszystkich dużych producentów wiktoriańskich, James Swann była ostatnią wytwórnią, która została zamknięta i było to w tym dziesięcioleciu. Charles Iles rozpoczął w latach pięćdziesiątych XIX wieku i zakończył działalność w 1990 roku. Nie tworzył nigdy naparstków ze srebra, a jedynie z metali nieszlachetnych, do codziennego użytku, ale był bardzo innowacyjny. Kocham jego naparstki. Opatentował i zarejestrował nowe projekty.

Innym słynnym sprzedawcą był Charles Horner. Był złotnikiem w Halifax w Anglii w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Obserwował jak ludzie płacili sześć pensów za piękne, srebrne naparstki, które szybko się niszczyły i nie nadawały do użytku. W 1884 roku opatentował nowy sposób wytwarzania naparstków – coś jak kanapka: wziął dwa kawałki srebra i pomiędzy tymi dwoma warstwami umieścił element stalowy. Spróbuj przeszyć się przez stal! Naparstki pozostały piękne, dzięki zewnętrznej warstwie srebra. Horner nadal jest na rynku.

srebrny naparstek, Charles Horner - Wielka Brytania (Anglia)

Swój naparstek nazwał Dorcas. W epoce wiktoriańskiej nazwa ta była dobrze znana kobietom, które szyły, ponieważ koła szwacze w tamtych czasach nazywano kołami Dorcas (Dorcas sewing cirles). Szyły one dla biedoty. Horner umieścił swój naparstek w pudełku i dał mu bezwarunkową gwarancję. Myślę, że był on najbardziej niesamowitym handlowcem w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Podwoił ceny, z sześciu pensów doszedł do szylinga. A ponieważ zarejestrował swoje wszystkie wzory, żaden inny producent do 1921 roku nie mógł wytwarzać tego rodzaju naparstków.

Horner przestał produkować naparstki Dorcas w 1947 roku, ale nadal można je było znaleźć w latach siedemdziesiątych XX wieku w australijskich sklepach z galanterią. To obrazuje jaki sukces odniósł. Niektórzy kolekcjonerzy specjalizują się w gromadzeniu po jednym naparstku każdego rozmiaru i każdego wzoru. Horner sygnował swoje naparstki. Zanim powstał Dorcas, oznaczał je po prostu jako PAT od „patent”.

Takie właśnie anegdoty i historie są niezwykle bliskie sercom kolekcjonerów.

Artykuł przetłumaczony z języka angielskiego,

*  *  *
Do napisania artykułu wykorzystałam zdjęcia ze strony Thimbleselect of Australia.
Proszę o niewykorzystywanie tekstów i zdjęć bez mojej zgody.
W razie jakichkolwiek pytań, proszę o kontakt drogą elektroniczną.

0 comments:

Post a Comment

Bardzo dziękuję, że do mnie zaglądasz i zostawiasz kilka słów od siebie.
It's nice to see you return and leave your comments.

Related Posts with Thumbnails
 
speedbloggertemplate.co.cc. Powered by Blogger.com