Bone china, soft-paste i hard-paste – co to takiego?

Dzisiaj czas na wpis z kategorii "wiedzy ogólnej". Jak być może zauważyliście, wiele naparstków w sygnaturach posiada napis China lub Bone China. Cóż to takiego? Nic innego jak porcelana...

Porcelanę wynaleziono w VII wieku w Chinach. Jest ona wysokiej jakości ceramiką wytwarzaną poprzez wypalanie odpowiednio uformowanego surowca. Charakterystyczną cechą porcelany jest przepuszczalność światła. Jest to zresztą jeden ze sposobów sprawdzania czy dany materiał to na pewno porcelana (polecam "prześwietlenie" nawet takiej drobiny porcelany, jaką jest naparstek!).

Porcelanę wytwarza się z glinki kaolinowej wymieszanej z kwarcem i skaleniem. Tworzywo wypalane jest w temperaturze od około 950°C (dla tak zwanego „biskwitu”, czyli wyrobów nieszkliwionych) aż do około 1300°C (dla wyrobów szkliwionych).

Porcelanę podzielić można na trzy grupy: hard-paste, soft-paste oraz - wspomniana wyżej i charakterystyczna dla naparstków - bone china.

HARD-PASTE (ceramika twarda)

Składa się w 40-60% z kaolinu, 20-30% ze skalenia oraz w 20-30% z kwarcu. Jest to jedna z najwcześniej powstałych mieszanek. Wywodzi się z Azji. Dopiero w roku 1709 uzyskano ją w wytwórni Meissen. Wypalana jest w temperaturze około 1300°C. W miśnieńskiej recepturze zamiast skalenia zastosowano alabaster.

hard-paste „biskwit” – nieglazurowana waza z twardej ceramiki

(zdjęcie znalezione na: http://www.tourisme-hautevienne.com)

hard-paste - glazurowana filiżanka z twardej ceramiki

(zdjęcie znalezione na: http://www.chinacupboard.co.uk)

SOFT-PASTE (ceramika miękka)

Składa się w 25-40% z kaolinu, 25-40% ze skalenia oraz w 30-45% z kwarcu. Wymaga niższej temperatury wypalania (około 1100°C) niż ceramika twarda. W Europie pojawiła się w roku 1738 jako kopia mieszanek wytwarzanych w Chinach.

soft-paste – glazurowana waza z miękkiej ceramiki

(zdjęcie znalezione na: http://www.britannica.com)

BONE CHINA

Bone china to rodzaj ceramiki po raz pierwszy otrzymany w manufakturach Wielkiej Brytanii. Podstawowym jej składnikiem jest kalcynowana kość wołu (sproszkowana kość). Dla bone china charakterystyczna jest wysoka twardość, przepuszczalność światła oraz wytrzymałość. Jest to rodzaj porcelany twardszy i wytrzymalszy od hard-paste. Wypalanie z reguły odbywa się dwuetapowo: materiał nieglazurowany - w około 1300°C i materiał glazurowany – w temperaturze poniżej 1050°C. Jako pierwszy kość wołu wykorzystał w 1748 roku do uzyskania miękkiej ceramiki Thomas Frye.

bone china - zestaw filiżanek

 (zdjęcie znalezione na: http://www.dargate.com)

* * *

Do napisania artykułu wykorzystałam informacje ze stron: Wikipedia, angielska Wikipedia oraz The Potteries.

Proszę o niewykorzystywanie tekstów i zdjęć bez mojej zgody.

W razie jakichkolwiek pytań, proszę o kontakt drogą elektroniczną.