"Cibulák", czyli wzór cebulowy

W artykule na temat wytwórni Český Porcelán Dubí pokazałam jeden z naparstków tej manufaktury, z charakterystycznym "wzorem cebulowym". Dzisiaj pokrótce opowiem o historii i wyglądzie tak zwanego "cebulaka".

Od samego początku charakterystyczny, niebieski wzór na białym tle porcelany nazywano "wzorem cebulowym" ("cibulák"). Styl ten wywodzi się z Południowej Azji, gdzie po raz pierwszy wykonywano podobne zdobienia. Został on jednak zaadaptowany do warunków europejskich.

Nazwa "wzór cebulowy" nadana została przez błędną interpretację jednego z elementów ornamentu, a mianowicie, przypominającego swoim kształtem cebulę, owocu granatu. Porcelana o "wzorze cebulowym" firmowana jest przez Český Porcelán. "Cibulák" ma charakterystyczny układ motywów w całym wzorze, który zaprezentuję poniżej.

Po prawej stronie motywu centralnego umieszczony jest, przypominający swój azjatycki pierwowzór (kwiat lotosu), kwiat chryzantemy. Z korzenia wyrasta gałązka z dużym, otwartym kwiatem i zamkniętym jeszcze, niewielkim pąkiem. Zgodnie z tradycją azjatycką, kwiat ten miał symbolizować czas.

Po lewej stronie znajduje się cienka, bambusowa gałązka, opleciona kwitnącym pnączem (przypominającym lianę bądź powój). Nie jest możliwa jednoznaczna, botaniczna identyfikacja tego gatunku, a symbolizuje on jedność.

Centralną część głównego motywu stanowi podwójnie ząbkowany liść. Ten liść oraz położony ponad nim we wzorze kwiat, określane są mianem "krzewu piwonii", który jest symbolem dobrobytu, wzniosłości oraz wzrostu.

Obramowanie pomiędzy motywem centralnym - zwanym "Schakiako" - a owocami na brzegu talerzyka, zlokalizowane jest w żłobieniach produktu. Kwiat lotosu, na cztery części, rozdziela pnącą roślinę.

Na brzegu umieszczony jest pierwszy z "błogosławionych owoców". W nawiązaniu do wzorów chińskich, kształt owocu i jego połączenie z trzema gałązkami, wyraźnie przypomina brzoskwinię. Ten element ornamentu jest znakiem nieśmiertelności albo - przynajmniej - długiego życia.

Drugim z "błogosławionych owoców" również znajduje się na brzegu. Owocem tym, jest bogato zdobiony, mocno wystylizowany granat, który od dawna już podziwiać można w roli zdobniczego detalu ceramiki.

Do napisania tego artykułu wykorzystałam informacje oraz zdjęcia ze strony wytwórni Český porcelán Dubí.

*  *  *

Proszę o niewykorzystywanie tekstów ani zdjęć bez mojej zgody.

W razie jakichkolwiek pytań, proszę o kontakt drogą elektroniczną.